کلاژن چیست؟ با کاربرد، روش های نگهداری و ترمیم و منابع کلاژن پوست آشنا شوید

احتمالا شما هم نام کلاژن پوست به گوشتان خورده است. آیا میدانید کلاژن چیست و چه کاربردهای دارد؟! جالب است بدانید که 30 درصد از کل پرورتئین های بدن شما از کلاژن (Collagen) تشکیل شده است. این ساختار مهم بدن انسان، برای حمایت و نگهداری از پوست، استخوان ها و بافت های هم بند، ضروری است. پس باید بیشتر درمورد آشنا شده و روش های تامین کلاژن مورد نیاز بدنتان را آموزش ببینید تا پوستی سالم تر و زیبا تر داشته باشید. یک رژیم عذایی مناسب میتواند در تامین مواد خام مورد نیاز بدنتان برای ساخت کلاژن های طبیعی را فراهم کند.

در این مطلب از سری مطالب علمی مربوط به سلامت، زیبایی و مراقبت از پوست مجله وقت مد (https://vaghtemod.ir/)، به شما تمام حقایق لازم درباره کلاژن را آموزش میدهیم. همچنین پس این مطالعه این مطلب، شما با بهترین روشهای تامین کلاژن پوست آشنا خواهید شد.

کلاژن چیست؟

به گزارش clevelandclinic، کلاژن؛ یکی از مهمترین پروتئین های بدن است که یک سوم از کل پروتئین های بدن و سه چهارم از وزن خشک پوست را تشکیل می‌دهد. بسیاری تصور میکنند که کلاژن فقط مربوط به زیبایی و سلامت پوستشان است. اما جالب است بدانید کلاژن، سازنده اصلی بلوک های ساختمان پوست، ماهیچه ها، استخوان ها، رباط ها، تاندون های بدن شماست. این ساختار حیاتی، حدی در پوشش روده ها و رگ های خونی نیز وجود دارد. پس باید توجه ویژه ای به آن داشته باشید.

به صورت کلی، پروتئین ها از واحد های کوچکتری به نام اسید آمینه تشکیل شده اند. اسید آمینه گلیسین (glycine) و هیدروکسی (hydroxyproline) و پرولین (proline)، مواد سازنده کلاژن (Collagen) هستند. این اسید های آمینه، با هم ترکیب شده تا فبر پروتئینی را در نوعی ساختار مارپیچی، تشکیل دهند. برای درست کردن این ساختار مارپیچی، بدن شما به مقدار مناسب ویتامین C، روی، منگنز و مس نیاز دارد. کلاژن در بخشهای مختلف بدن شما مانند، پوست، تاندون ها، رگ های خونی، غضروف ها، استخوان ها و بافت های همبند وجود دارد.

اسپانسر

درباره پوست بدانید: انواع چین و چروک پوست، علت و درمان (مطالب مهم).

کلاژن چه می کند؟ کاربرد کلاژن چیست؟

مهمترین کاربرد کلاژن؛ ایحاد ساختار، قدرت و پشتیبانی تمام بدن شما است. در زیر، انواع کاربرد این ساختار مهم بدن را مشاهده میکنید:

• کلاژن، در جایگزینی سلول های مرده پوست نقش دارد. در نتیجه، از آن به عنوان معجزه زیبایی پوست نیز، یاد میشود.
• این ساختار، پوشش محافظ برای اندام های بدن را تشکیل می دهد.
• استحکام، قدرت و خاصیت ارتجاعی پوست بدن، نتیجه وجود کلاژن پوست است که در بخش پایین به صورت کامل توضیح داده ایم.
• در لخته شده خون، نقش دارد.
• کلاژن، به تشکیل فیبروبلاست ها در لایه درم (لایه میانی پوست)، نقش مهمی دارد که به رشد سلول های جدید پوستی کمک میکند. از همین رو، از این پروتئین مهم به عنوان یکی از مهمترین عوامل زیبایی و سلامت پوست، نام میبرند. (در این رابطه مطلب لایه برداری پوست چیست؟ فواید و آموزش انواع روش لایه برداری را بخوانید.)
• سلامت مفصل ها
• تضمین سلامت سیستم قلبی و عروقی

در مورد زیبایی و سلامت پوست بخوانید: بهترین و سریعترین روش از بین بردن لک صورت! با بهترین انواع روش درمان لک صورت آشنا شوید.

با انواع کلاژن آشنا شوید

در مطالب قبلی مجله وقت مد (https://vaghtemod.ir/)، در مورد انواع جنس پوست توضیح دادیم. به گزارش wikipedia، تاکنون حدود 28 نوع از انواع کلاژن در بدن انسان یافت شده است. هر یکی از این انواع کلاژن، بنا بر نوع آمینو اسید های که در تولید آن نقش دارند و محل قرار گیری آن ها در بدن، کاربرد متفاوتی را دارند. نقطه مشترک تمام انواع کلاژن، در ساختار مارپیچی سه رشته ای آنها است. نحوه قرار گرفتن مارپیچ‌ها، طوری است که انتهای مولکول‌های مجاور روی هم قرار می‌گیرند. این نحوه قرارگیری باعث می‌شود که رشته‌های کلاژن قابلیت کشش زیادی داشته باشند.

مطالعه بیشتر درمورد پوست: انواع لکه پوست، با ویژگی ها و علت ایجاد لک پوست آشنا شوید.

به صورت کلی، انواع کلاژن به پنج نوع اصلی، تقسیم میشود

• کلاژن نوع 1: 90 درصد از کلاژن بدن شما از نوع 1 تشکیل شده که برای ایجاد ساختار پوست، استخوان، تاندون ها و رباط ها استفاده میشود.
• نوع 2: در غضروغ ها الاستیک یافت میشود که کار آنها، پشتیبانی از مفصل های بدن است.
• نوع 3: کلاژن نوع سرم، در شریان ها، ماهیچه های و اندام های بدن یافت میشود.
• نوع 4: کلاژن نوع 4، در لایه های پوستی شما وجود دارند.
• نوع 5: این نوع، دز قرنیه چشم، برخی لایه های پوست، مو و بافت پیدا میشوند.

بیشتر بدانید: سبوم پوست و مو (Sebum) چیست؟ درمان، کنترل و محافظت از چربی طبیعی پوست و مو.

تاثیر سن و سال در کلاژن بدن چیست؟

به صورت مداوم، کلاژن در بدن انسان تولید و تجزیه میشود. با افزایش سن، روند تولید کلاژن کاهش یافته و همین طور، از کیفیت آن نیز نبست به دوران جوانی، کاسته خواهد شده و نیاز به روش های جوانسازی پوست مانند پلکسر، پیلینگ پوست و دتاکس پوست خواهید داشت.
در بانوان ممکن است پس از یائسگی، کاهش زیادی در تولید کلاژن داشته باشند. فراموش نکنید که این روند طبیعی است که در بدن همه انسان ها رخ میدهد. در بخش پایین راه های تامین کلاژن بدن را آموزش داده ایم.

مطالعه بیشتر: اگزما پوستی چیست؟ انواع اگزما، نشانه ها، علت، پیشگیری و درمان اگزمای پوست.

علائم کاهش کلاژن بدن چیست؟

• پوست چین و چروک خورده میتواند نشانه ای از کاهش کلاژن بدن باشد.
• ضعیف شدن و کوچک شدن بافت های عضلات
• تاندون ها و رباط ها سفت تر می‌شوند (برای آشنایی با بهترین روش های سفت کردن پوست، این مطلب را مشاهده کنید.)
• آرتروز ناشی از سایدگی غضروف ها و درد مفاصل، میتواند از علاوم کاهش کلاژن در بدن باشد
• مشکلات گوارشی به دلیل نازک شدن پوشش داخلی دستگاه گوارش
• مشکلات در جریان خون

در رابطه با پوست بدانید: میکرودرم چیست؟! نتایج، تاثیر و نحوه انجام میکرودرم ابریژن.

چرا به بافت کلاژن آسیب وارد می شود؟

بسیاری از رفتار ها بدن زندگی در ما، میتواند به بافت کلاژن بدن ما آسیب جدی وارد کند. با شناخت و انجام ندان این عادات بدن، میتوانید به ترمیم کلاژن بدن خود کمک کنید.

• سیگار کشیدن، موجب کاهش تولید کلاژن در بدن و در نتیجه، چین و چروک پوستی خواهد شد.
• مصرف زیاد شکر، قند به پروتئین ها متصل می شود تا محصولات نهایی گلیکوزیشن پیشرفته را تشکیل دهد. این مولکول ها به پروتئین های مجاور آسیب می رسانند و باعث می شوند کلاژن ضعیف، خشک و شکننده شود.
• در معرض نور ماورا بنفش بودن، نور زیاد خورشید، تولید کلاژن را کاهش و مصرف آن را افزایش میدهد. یکی از دلایلی که موجب چین چروک صورت ناشی از نور خورشید میشود، این مسئله علمی است. بهتر از ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
• بیماری های خود ایمنی، مانند روماتوئید، میتوان موجب تخریب بافت کلاژن در بدن شما شود.
• جهش های ژنتکی
• افزایش سن نیز یکی از عوامل کاهش تولید این پروتئین در بدن است.
• به گزارش medicalnewstoday، برخی شرایط ژنتیکی، تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، یائسگی، شرایط سلامتی و غیره و همچنین استرس اکسیداتیو، که ناشی از فرآیندهای متابولیک و انتخاب سبک زندگی، مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی، میتواند در کاهش بافت کلاژن بدن تاثیر داشته باشد.

درمورد پوست بدانید: درمارولر چیست با فواید و عوارض و نحوه استفاده از درمارولر (Dermarolling) آشنا شوید.

روش های ترمیم و افزایش تولید کلاژن در بدن

راه های مختلفی برای ترمیم و افزایش تولید کلاژن در بدن وجود دارد که آن ها را به شما آموزش میدهیم.

• از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. این کار مانع از آسیب زدن اشعه ماورا بنفش خورشید به بافت های کلاژن در بدن میشود و در نتیجه از پیری زود رس پوست نیز جلوگیری خواهید کرد. برای آشنایی بیشتر، مطلب آموزش انتخاب بهترین ضد آفتاب برای پوست! راهنمای انتخاب بهترین کرم ضد آفتاب را مشاهده کنید.
• سعی کنید از انواع کلاه لبه دار و یا لباس های آستین بلند در بیرون از منزل، استفاده کنید.
• از استفاده از سولاریوم، خودداری کنید.
• سیگار کشیدن را ترک کنید.
• از رژیم غذایی غنی و سرشار از سبزیجات و لوبیا و آجیل استفاده کنید.
• میوه ها و سبزیجات فراوان بخورید، زیرا حاوی ویتامین ها و آنتی اکسیدان هستند.

مطالعه بیشتر: فیشیال پوست (Facial) چیست؟ با انواع کاربرد، عوارض، فواید، مراحل انجام فیشیال صورت و پوست، مراقبت های بعد از آن.

روش های پزشکی و زیبایی در افزایش تولید کلاژن

در مطالب بالا آموزش دادیم که کلاژن، به صورت طبیعی در بدن تولید، مصرف و تجزیه می‌‍شود. به گزارش clevelandclinic، یکی دیگر از راه های افزایش کلاژن در بدن، جذب آن از طریق راه های مانند منافذ باز پوست است. در زیر تمام روش های پزشکی افزایش کلاژن پوست را مشاهده میکنید:

• پرکننده‌های پوستی: تزریق کلاژن می‌تواند فرورفتگی‌های کم عمق پوست مانند خطوط و چین و چروک‌ها را پر کند.
• پانسمان زخم: کلاژن با جذب سلول های جدید پوست به سمت زخم به بهبود زخم ها کمک می کند.
• پریودنتیکس: کلاژن به عنوان یک مانع برای جلوگیری از رشد سریع بافت لثه و تبدیل شدن به زخم در دندان عمل می کند و به سلول های دندان زمان لازم برای بازسازی را می دهد.
• پروتزهای عروقی: پیوند بافت کلاژن دهنده برای بازسازی عروق، کمک به بازسازی اعصاب محیطی و ساخت پروتزهای عروق خونی استفاده شده است.

اطلاعات بیشتر در مورد پوست: لیفت صورت با نخ! با حقایق علمی، فواید، عوارض نخ صورت آشنا شوید.

انواع مواد غذایی که سرشار از کلاژن هستند

کلاژن نمی تواند به صورت کامل توسط بدن شما جذب شود. بدن شما پروتئین های کلاژنی که می خورید را به اسیدهای آمینه تجزیه می کند. بنابراین خوردن غذاهای غنی از کلاژن مستقیماً منجر به افزایش سطح کلاژن در بدن شما نمی شود.

با این حال، بسیاری از غذاهایی که مواد اولیه تولید کلاژن را فراهم می کنند، می توانند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم مصرف شوند. این غذاها حاوی اسیدهای آمینه پرولین و گلیسین هستند. ویتامین C، روی و مس نیز برای این فرآیند مورد نیاز هستند. غذاهای حاوی این آمینو اسیدها، ویتامین ها و مواد معدنی عبارتند از:

• ویتامین C. ویتامین C در پرتقال، توت فرنگی، فلفل دلمه ای، بروکلی، کلم بروکسل و سیب زمینی یافت می شود.
• پرولین. پرولین در قارچ، کلم، مارچوبه، بادام زمینی، گندم، ماهی، سفیده تخم مرغ و گوشت یافت می شود.
• گلیسین گلیسین در گوشت قرمز، بوقلمون، پوست مرغ و خوک، بادام زمینی و گرانولا یافت می شود.
• فلز مس. مس در جگر، خرچنگ، صدف، قارچ شیتاکه، آجیل و دانه ها، سبزیجات برگ دار، توفو و شکلات تلخ یافت می شود.
• فلز روی. روی در صدف، گوشت قرمز، مرغ، گوشت خوک، لوبیا، نخود، آجیل، کلم بروکلی، سبزیجات برگ سبز، غلات کامل و محصولات شیر یافت می شود.

درباره پوست بدانید: کربوکسی تراپی چیست؟ مزایا، عوارض و فواید جوانسازی پوست با کربوکسی تراپی.

بهترین منابع غذایی کلاژن

به گزارش healthline، کلاژن در همه حیوانات یافت می شود و در برخی از قسمت های حیوان مانند پوست و مفاصل متمرکز است. در زیر، بهترین منابع غذایی کلاژن را مشاهده می کنید.

• استخوان ها، پوست و رباط های حیوانات مانند پوست مرغ و بند انگشت خوک
• انواع خاصی از غذاهای دریایی، مانند پوست ماهی و چتر دریایی
• محصولات ساخته شده از قسمت های حیوانی مانند استخوان ها و رباط ها، از جمله آبگوشت استخوان
• از آنجایی که بدن شما به طور طبیعی از اسیدهای آمینه کلاژن تولید می کند، می توانید با اطمینان از اینکه مقادیر کافی پروتئین از غذاهایی مانند مرغ، ماهی، لوبیا و تخم مرغ مصرف می کنید، از تولید کلاژن حمایت کنید.
• علاوه بر آمینو اسیدها، بدن شما به سایر اجزای رژیم غذایی برای تولید و نگهداری کلاژن نیاز دارد. به عنوان مثال، ویتامین C برای سنتز کلاژن ضروری است، بنابراین داشتن سطوح کم یا کمبود ویتامین C می تواند منجر به اختلال در تولید کلاژن شود. بنابراین، مصرف مقدار زیادی از غذاهای غنی از ویتامین C می تواند به حمایت از تولید کلاژن سالم کمک کند. به عنوان مثال، مرکبات، فلفل، سبزیجات و انواع توت ها را امتحان کنید.
• علاوه بر این، مصرف رژیم غذایی سرشار از ترکیبات گیاهی مفید نیز می تواند با کاهش التهاب و محافظت در برابر تخریب کلاژن به بهبود سلامت پوست کمک کند.

مطالعه بیشتر: خواص روغن آرگان برای پوست! با مهمترین ویژگی های روغن آرگان بر روی پوست آشنا شوید.